Dikkat! Okuduğunuz okullarda veya özel kurslarda yıllarca İngilizce dersleri aldığınız halde geriye kullanabileceğiniz ciddi bir şey kalmadıysa, muhtemelen size de gramer öğreterek dil öğretmeye çalıştılar. Eğer bu durumdaysanız, kabahat sizde değil. Siz hiç kendilerine gramer anlatılarak konuşmayı öğrenen 2 -3 yaşındaki bir bebek veya çocuk gördünüz mü? Bu makale size “ingilizce öğrenememenizin nedenini“, “doğal dil edinimi’nin ne olduğunu“, “Stephen Krashen’in ikinci dil edinme teorisini” ve “bağlantılı hipotezlerini” açıklayacaktır.
Doğal Dil Edinimi Nedir?
“Doğal Dil Edinimi”, bilinçli olarak gramer kurallarının geniş bir şekilde kullanılmasını gerektirmez ve bu süreçte gramerle ilgili sıkıcı alıştırmalar yapılmasına da gerek yoktur. Yapılması gereken aynen ana dilini öğrenen küçük bir çocuk gibi önce iletişimde kullanılan çok sayıda anlaşılabilir konuşmalar duymanız gerekmektedir.
Doğal dil edinmede, kişi hedef dilde söylediklerinin gramer yapılarıyla değil, aktardığı ve anladığı mesajlarla ilgilenmektedir. Amaç hedef dilde anlamlı bir iletişim kurmaktır.
… ‘anlaşılabilir girdi (‘comprehensible input)’, dil edinimi için en önemli ve gerekli bir bileşendir.
Bu nedenle ikinci bir dil edinmede en iyi yöntemler, öğrencilerin gerçekten duymak istedikleri mesajları içeren, düşük kaygı altında ‘anlaşılır girdi‘ sağlayan programlardır. Bu yöntemler, kişiyi ikinci dilde erken üretmeye veya konuşmaya zorlamaz, ancak öğrenciler hazır olduklarında (konuşma öncesi dönem, anlayarak duyma ve yoğun sessizlik dönemidir – aynen çocukların ana dillerini öğrenirken geçirdikleri süreç gibi) üretmelerine veya konuşmalarına izin verir. Bu iyi yöntemler dil edinmede ilerlemenin iletişim kurmak ve anlaşılabilir girdi sağlamakla mümkün olduğunu kabul eder, kişiyi konuşmaya zorlamanın ve hatalarını düzeltmenin dil edinmede ilerleme için iyi bir yöntem olmadığını kabul eder. Çocuklar da ana dillerini öğrenirken böyle öğrenmektedirler.
Gerçek dünyada, iletişim sırasında dili edinen kişinin konuşulanları anlamasına yardımcı olmaya hazır olan bir anadil konuşanı (anne, baba, kardeş vb.) veya onun yerini alabilecek bir yazılım, dilin doğal edinilme süreci için çok faydalıdır.
Stephen Krashen’in İkinci Dil Edinme Teorisine Giriş
Prof. Stephen Krashen (Güney Kaliforniya Üniversitesi) dil edinimi ve dil gelişimi teorileri konusunda uzmanlaşmış bir dilbilim uzmandır. Son araştırmalarının çoğu ikinci bir dil edinimi çalışmalarını içermektedir. Son 20 yıl boyunca, 100’den fazla kitap ve makale yayınlamış ve Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve diğer ülkelerde 400’den fazla üniversite tarafından dil edinme konusuyla ilgili ders vermesi veya konuşma yapması için davet edilmiştir.
Bu makalenin içeriği, 1980’lerden bu yana ikinci bir dil öğretimiyle ilgili büyük etkiye sahip olan ve yaygın olarak kabul gören, Krashen’in “ikinci dil edinim teorisi“nin kısa bir açıklamasıdır.
Krashen’in İkinci Dil Edinme Teorisinin 5 Hipotezi
Krashen’in ikinci dil edinme teorisi beş ana hipotezden oluşmaktadır:
- Doğal Dil Edinimi – Bilinçli Dil Öğrenme Hipotezi (the Acquisition-Learning hypothesis);
- Monitör Hipotezi (the Monitor hypothesis);
- Doğal Düzen Hipotezi (the Natural Order hypothesis);
- Anlaşılır Girdi Hipotezi (the Input hypothesis);
- Duygusal Filtre Hipotezi (the Affective Filter hypothesis).
1-) Doğal Dil Edinme – Bilinçli Dil Öğrenme Hipotezi
Doğal Dil Edinimi – Bilinçli Dil Öğrenme ayrımı, Krashen’in teorisindeki tüm hipotezlerin en temel olanıdır. Dilbilimciler ve dil uygulamacıları arasında çok yaygın olarak bilinmektedir. Krashen’e göre, beyinde ikinci dil öğreniminde kullanılan birbirinden bağımsız iki farklı performans sistemi vardır. Bunlardan birincisi “Doğal Dil Edinme Sistemi”, ikincisi de “Bilinçli Dil Öğrenme Sistemi”dir. Hatta bu performans sistemlerinden ikincisi dil öğrenimi ile ilgili değil, örgün öğretimde kullanılan genel öğrenimle (matematik öğretimi ve öğrenimi gibi) ilgili sistemdir. “Doğal Dil Edinme Sistemi” veya daha kısa bir ifadeyle ‘dil edinimi‘, çocukların ana dillerini edindikleri süreçlere çok benzeyen bilinçaltı bir sürecin ürünüdür. Doğal dil edinmede, kişi hedef dilde duyduklarının ve sonrasında söylediklerinin gramer yapılarıyla değil, aktardığı ve anladığı mesajlarla ilgilenmektedir. Amaç hedef dilde anlamlı bir iletişim kurmaktır.
“Bilinçli Dil Öğrenme Sistemi” örgün öğretimin bir ürünüdür ve dil hakkında, örneğin gramer ve dilbilgisi kuralları gibi, bilinçli bir bilgiyle beslenen bilinçli bir süreç içermektedir. Krashen’e göre ‘dil öğrenme’, ‘dil edinme’den hem süreç olarak çok zor, hem de sonuç olarak elde edilen dil üretimi (önce gramer yapısını ve cümleyi oluşturacak olan parçaları düşün, sonra konuş gibi) çok yavaş ve doğal konuşma görünümünde olmayan bir üründür.
—– Sponsor Bağlantı – Sponsor Bağlantı —–
MEGA İNGİLİZCE
DOĞAL DİL EDİNME TEORİSİNE UYGUN ONLINE İNGİLİZCE ÖĞRETİMİ
—– Yazının Devamı – Yazının Devamı —–
2-) Monitor Hipotezi
Monitor Hipotezi ‘doğal dil edinme’ ve “bilinçli dil öğrenme’ arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır. “Monitor” veya ‘İzleme’ işlevi, bilinçli olarak öğrenilen gramerin pratik sonucudur. Krashen ‘e göre, ‘doğal dil edinme sistemi‘ ‘söz söyleme başlatıcısı‘ olarak çalışırken, ‘bilinçli dil öğrenme sistemi‘ konuşma sırasında bir ‘izleyici‘ veya ‘editör‘ rolünü yerine getirmektedir.
‘Monitör’ sistemi, bilinçli olarak düşünme için yeterli zamanın olması şartıyla ‘üretme’ veya “konuşma” sırasında, gramer yapısına odaklanma, düşünme ve kuralların bilinmesi durumu gibi üç özel koşulun yerine getirildiği durumlarda bir planlama, düzenleme ve düzeltme işlevi görmektedir. Yani bilinçli olarak ikinci dil öğrenen kişi konuşmak için tüm bu süreçleri düşünerek yapabilmesi için yeterli zamana sahiptir, öğrendiği gramer yapısı bilgisini bilinçli olarak düşünür, neleri söylemesi gerektiğine odaklanır veya doğruluğunu düşünür ve konuşur. Üretim çok yavaş ve doğallıktan uzak bir zorlanma görüntüsündedir.
İkinci dil performansında bilinçli öğrenmenin rolünün bir şekilde oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Krashen’e göre, “monitor” veya ‘izleyici sistem’in rolü “normal” konuşmadan sapmaları düzeltmek ve konuşmaya bilinçli olarak daha “cilalı” bir görünüm vermek için kullanılmaktadır.
Krashen ayrıca, “izleyici” kullanımıyla ilgili olarak dil öğrenenler arasında bireysel farklılıklar olduğunu da ileri sürmektedir. Krashen, sürekli ‘monitörü’ kullanan öğrencileri “aşırı monitor kullanıcılar”, öğrendiği bilgilerini bilinçli olarak kullanmayı tercih etmeyen öğrencileri “az monitor kullanıcılar” ve ‘monitörü’ uygun şekilde kullanan öğrencileri “en uygun kullanıcılar” olarak tanımlamaktadır. Kişinin psikolojik profilinin değerlendirilmesi, hangi gruba ait olduğunu belirlemeye yardımcı olmaktadır. Genellikle dışa dönük kullanıcılar düşük monitor kullanıcılar, içe dönükler ve mükemmeliyetçiler aşırı monitor kullanıcılardır. Monitörün aşırı kullanımı daha çok kendine güven eksikliği ile de ilgili olabilir.
3-) Doğal Düzen Hipotezi
Doğal Düzen Hipotezi, gramer yapılarının edinilmesinin öngörülebilir bir ‘doğal düzen’ izlemesini öneren araştırma bulgularına dayanmaktadır (Dulay ve Burt, 1974; Fathman, 1975; Makino, 1980, Krashen bu çalışmayı 1987 yılında kaynak olarak gösterilmiştir). Belirli bir dil için, bazı gramer yapıları daha erken, diğerleri daha geç kazanılmaktadır. Çalışmalarda her zaman% 100 olmasa da, bu düzenin, öğrencilerin yaşından, anadil geçmişlerinden, dile maruz kalma koşullarından bağımsız olduğu, dil edinmede “Doğal Bir Düzen”in varlığı konusunda istatistiksel olarak anlamlı benzerlikler olduğu bulunmuştur.
Örneğin İngilizce öğreniminde fiillerin “-ing” takılı (going, running, speaking gibi) kullanımlarının gerçekleşmesine göre, fiillerin sonuna “-s” alan geniş zaman kullanımları ayrımında mükemmelleşmek daha sonra gerçekleşmektedir. Ancak Krashen, doğal düzen hipotezinin ima edilmesinin, bir dil programının ders programının yapılmasında sıralamanın bu düzene dayandırılması gerekmediğine dikkat çekmektedir Aslında, amaç doğal dil edinimi olduğunda, Krashen bir dilbilgisi ve gramer sıralaması yapılmasını konusunu tamamen reddetmektedir.
4-) Anlaşılır Girdi Hipotezi
Anlaşılır Girdi Hipotezi, Krashen’in öğrencinin ikinci bir dili nasıl edindiğini – ikinci dil ediniminin nasıl gerçekleştiğini açıklama çabasıdır.
Anlamlı Girdi Hipotezi “bilinçli dil öğrenme” ile değil, yalnızca “doğal dil edinme” ile ilgilidir.
Bu hipoteze göre, öğrenci, dil becerisinin şu andaki aşamasının bir adım ötesinde olan bir seviyede “anlaşılabilir girdi”ler aldığında dil edinimi ‘doğal düzen’ boyunca gelişmekte ve ilerlemektedir. Örneğin, bir öğrenci “i” aşamasındaysa, edinim “i + 1” seviyesine ait “Anlaşılabilir Girdi” ye maruz kaldığında gerçekleşmektedir. Öğrenenlerin hepsi aynı anda aynı dilsel yeterlilik düzeyinde olamayacağından, Krashen, doğal iletişimsel girdinin her öğrenci için bir ‘i + 1’ seviyede anlamlı giriş sağlanmasının bir program tasarlamanın anahtarı olduğunu öne sürmektedir. Bu ancak bireysel ilerlemelerin her birinin ayrı ayrı kaydedildiği bir yazılım tarafından takip edilebilir.
5-) Duygusal Filtre Hipotezi
Son olarak, beşinci hipotez, Duygusal Filtre Hipotezi, Krashen’in bir dizi “duygusal değişken”in ikinci dil ediniminde kolaylaştırıcı, ancak nedensel olmayan bir rol oynadığı görüşünü içermektedir. Bu değişkenler “motivasyon”, “kendine güven” ve “kaygı”dır. Krashen, motivasyonu yüksek, kendine güvenen, kendisiyle ilgili iyi bir imaja sahip ve düşük bir kaygı düzeyi olan öğrencilerin, ikinci dil edinimindeki başarı için daha donanımlı olduklarını iddia etmektedir. Bunun yanında, düşük motivasyon, düşük özgüven ve zayıflatıcı kaygının duygusal süzgeci ‘yükseltmek’ için birleşerek, anlaşılır girdilerin edinim için kullanılmasını önleyen bir ‘zihinsel blok’ oluşturmaktadır. Başka bir deyişle, negatif duygusal filtre etkin olduğunda dil edinimi engellenmektedir. Öte yandan, dil edinme işleminin gerçekleşmesi için pozitif etki gerekli olmasına rağmen, tek başına yeterli değildir.
Krashen’in Görüşünde Gramer Bilgisinin Rolü
Krashen’e göre, dil yapısının incelenmesi, lise ve kolejlerin dil programlarına dahil etmek isteyebilecekleri bazı genel eğitim avantajlarına ve değerlerine sahip olabilir. Bununla birlikte, dil yapısıyla ilgili düzensizliği incelemenin, kuralları formüle etmenin ve hedef dille ilgili karmaşık gerçekleri öğretmenin bir dil öğretimi değil, “dil takdiri”, “dil değerlendirmesi” veya bir “dilbilim incelemesi” olduğu kabul edilmektedir.
Kaynaklar
- Crystal, David The Cambridge Encyclopedia of Language. Cambridge University Press, 1997.
- Krashen, S.D. (1982) Principies and Practice in Second Language Acquisiton. New York:Pergamon Press.
- Education Associates. Krashen, S.D. & Terrell, T (1983) The Natural Approach: Language Acquisition in the Classroom. New Jersey: Alemany Press.
- Krashen, Stephen D. Principles and Practice in Second Language Acquisition.Prentice-Hall International, 1987.
- Krashen, Stephen D. Second Language Acquisition and Second Language Learning. Prentice-Hall International, 1988.
- Krashen, S.D. (1997) Foreign Language Education: The Easy Way. Culver City: Language.
