ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN – ÇOCUKLARDA ÖZGÜVEN NASIL GELİŞTİRİLİR?
Çocuklarda özgüven nedir? Çocuklarda özgüven nasıl geliştirilir? Çocuklarınızı özgüvenleri konusunda gözlemlemek ve özgüvenli çocuklara sahip olmak istiyorsanız bu yazı tam size göre.
Disiplin mi Özgüven mi?
Çocuklarda özgüven konusunu anlamak için 1960’lara gitmek gerekiyor. 1960’lar “Babyboom” yıllarıdır. Nüfus artışının teşvik edildiği yıllardır. Nedeni, iki dünya savaşının yani dünya çapında iki katliamın gerçekleştirilmiş olmasıdır. 1000 milyondan fazla insan ölmüştür. Savaşlar sonrası, özellikle ABD ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere pek çok toplumda ailelerin, çocuklarını özgür yetiştirme adına “Sopayı bırak, çocuğu şımart!” sloganı pek meşhurdu. Özgüven sahibi çocuklar yetiştirmek üzere yola çıkılan bu felsefe hala sürdürülmektedir. Hatta doğu toplumlarını da etkisi altına almaktadır.
Öte yandan doğu toplumlarında, özellikle, Japonya ve Çin olmak üzere doğulu ailelerde ise disiplin hakim olmuştur. Disiplinde, “sınırlandırmalar” egemenken, Özgüvende “özgürlük” teması hakimdir. Algı budur. Disiplin-özgüven çatışması olagelmiştir. Şimdilerde devam eden bu tartışmalar, derin kültürel kökleri olan medeniyetlere göre de değişmektedir.
Özetle, çocuklarda özgüven sağlanması için, özgüven de disiplin de birbirine tercih edilemez. Her ikisi de çocukların kazanması gereken becerilerdir.
Çocuklarda özgüven nedir?
Çocuklarda özgüven demek, çocuğun kendini fark etmesi, toplum içinde bağımsız bir birey olduğunu, kendi becerilerini fark edip onlara güvenmesi, iyi ve olumlu hisler beslemesi ve pozitif tutumlar geliştirmesidir.
Özgüven Ne Değildir?
Çocuklarda özgüven; şımarıklık, insanlara tepeden bakmak, her işi yaparım mantığına sahip olmak, hiç kimseye danışmadan kendi başına işlerini görmek, kaygısız olmak, neşeli görünmek vb. değildir.
Çocuklarda Özgüven Eksikliği Belirtileri
- Kendi duygu ve düşüncelerini ifade edemiyorsa,
- Görev ve sorumluluklardan kaçıyorsa,
- Yanında güvende hissettiği kişilerden ayrılmakta zorluk yaşıyorsa,
- Yeni ortamlara girdiğinde kaygılanıyor yanında bir yetişkin istiyor ve kendini rahat hissetmiyorsa,
- Karar vermekte güçlük çekiyorsa,
- İlişkilerinde sınır koyamıyorsa,
- Sosyal ortamlarda bulunmaktan kaçınıyorsa,
- Sürekli utanç, suçluluk ve sevilmeme hissi duyuyorsa.
Çocuklarda Özgüven Nasıl Geliştirilir?
Olumlu bir benlik duygusu çocuğunuza verebileceğiniz en büyük hediyelerden biridir. Benlik saygısı yüksek olan çocuklar, kendilerini sevilen ve yetkin bireyler olarak hissederler. Mutlu ve üretken insanlara dönüşürler.
Çocuklarda özgüven nasıl geliştirilir diye düşünüyorsanız, işte çocuklarınıza kazandırmak istediğiniz özgüven konusunda yapmanız gerekenler:
1-) Kendi Özgüvenlerini Destekleyecek Eğitimler Aldırın
Çocukların, isteseniz de sizin bile yapamayacağınız, olağanüstü şeyleri başarmasına destek olun. Bu amaç için bir müzik aleti çalmaya teşvik edin ve bu konuda özel eğitimler aldırın. Ayrıca çocukların özgüven kazanmasına ciddi katkıları olan aşağıda linki verilmiş “Mega Aritmetik Beyin Egzersizleri” eğitim programını da incelemenizi tavsiye ediyorum. 5 ile 12 yaş arasındaki çocuklar için hazırlanmış olan bu eğitim, hem çocukların odaklanma ve konsantrasyonlarını artırmalarını sağlamakta, hem de yetişkinlerin bile yapamayacağı aritmetik işlemleri yaparak kendilerine olan özgüvenlerini artırmaktadır.
MEGA ARİTMETİK – ÇOCUKLARDA ÖZGÜVENİN ANAHTARI
2-) Çocuklarınızın Hafıza ve Zeka Gelişimini Önemseyin
Hafıza ve zekanın % 75’i 3 ile 7 yaş arasında oluşmaktadır. Bu dönemi önemseyin ve boşa geçirmeyin. Hafıza ve zeka zihinsel gelişimle ilgili 20 farklı alt kategorinin birleşmesiyle oluşmaktadır. Çocuğunuzda bu kategorilerden hangisinde desteğe ihtiyacı olduğunu tespit edin ve bu zihinsel becerileri adım adım geliştirin. Bu amaç için Mega Hafıza’nın 3 ile 7 yaş arasındaki çocuklar için hazırlamış olduğu “ÇOCUK ZEKA VE HAFIZA” seti size yardımcı olabilir. Aşağıda verilen kısa video film bu konuda neler yapabileceğinizi size açıklamaktadır.
3-) Çocuklarınıza Seçenekler Sunun
Seçenekler, çocuklarda eleştirel düşünmenin başlangıcıdır. Tercihler, eleştirel düşünme sonrasında oluşur. Çocuklara tercih hakkı tanımak demek, onların kendilerini güçlendirilmiş hissetmelerini sağlamak demektir. Çocuğunuz, örneğin, sizden bir elma istediyse, bunu bir elma tepsisi içinde sunarak, elmalar arasında seçim yaparak almasını sağlayın. Hatta seçim sonrası neden o elmayı aldığını, diğer elmalardan farklı olarak o elmanın özelliklerini sorabilirsiniz.
4-) Çocuğunuzu Memurunuz Haline Getirmeyin
Her şey anne ve baba olarak siz yaparsanız, çocuklarda özgüven gelişmez. Arkasında olduğunuzu hissettirin ama yalnız başına da başarabileceğini görme fırsatı verin. Bırakın çocuğunuz; dökerek de olsa kendi yemeğini kendisi yesin. Giysilerini kendisi giysin. Vesayetçi bir anne ve baba olmayın.
5-) Kimsenin Ondan Mükemmel Olmadığını Söyleyin
Kimsenin, sizin de, ondan mükemmel olmasını beklenmediğini ona söyleyin. Çocuğunuzun yaptığı hatalara karşı vereceğiniz tepki onun özgüvenini sarsabilir. Cesaretini kırabilir. Eğitici-öğretici tepkiler vermeniz yerinde olur. “Gel tatlım, bunu bir kez daha deneyelim!” diyebilirsiniz.
6-) Laf Olsun Diye Övmeyin
Çocuklar insan sarrafıdırlar. Samimiyetsiz övgü veya temelsiz iltifatları hemen yakalarlar. Çocuğunuzun şahsını övün, ama esas övülmesi gereken onun çabasıdır. Mesela, çocuğunuzun çizdiği bir resme bakarak, “Bu harika; dünyanın en iyi ressamı sensin!” demek de var, “Resim çizme isteğini ve bunun için gösterdiğin gayreti alkışlıyorum.” demek bir başkadır. Yerine göre kullanabilirsiniz.
7-) Yaşına Uygun Ev İşleri Yaptırın
Evde çocuğunuza, cinsiyetine göre küçük işler vererek sorumluluk almasını sağlayın. Özellikle başarabileceği işler verin. Mesela, kız çocuğu ise sofra sorumlulukları, çamaşır katlama vb. Erkek çocuğu ise marketten alışveriş yapmak gibi işler. Bu tür sorumluluklar, çocuğun özgüveni açısından önemlidir. Yetkinlik duygularını arttırır ve problem çözme becerilerini güçlendirir.
😎 Çocuklarınızı Asla Karşılaştırmayın
Çocuklarınızı karşılaştırmak yerine, her birinin bireysel özelliklerini ayrı ayrı takdir edin.
9-) Çocuklarınızın Duygularına Saygı Gösterin Ve Olumsuz Nitelendirmeyin
Çocuğunuzun duygularını asla küçümsemeyin. Sinirlendiğinizde oradan uzaklaşın ve asla pişman olacağınız bir şey söylemeyin. Onu küçük düşürücü başka bir kavramla asla nitelendirmeyin.
10-) Çocuğunuzla Bire Bir Zaman Geçirin
Çocuklarda özgüven anne veya babalarıyla vakit geçirerek de şekillenmektedir. Haftada en az bir kez çocuğunuzla baş başa zaman geçirin. Konuşmak istediğiniz konular böyle baş başa olduğunuz zamanlarda daha etkili olur.
11-) Çocuklarınıza Esnek Olmalarını Öğretin
Çocuklarda özgüven gelişimi için son önemli adım ise esneklik becerisine sahip olmaktır. Kendinden emin bir çocuğunuz olsun istiyorsanız, kendisiyle barışık, öz yeterliliği yüksek ve kendine saygısı olan çocuk olmak; kısacası özgüven sahibi olmak için esneklik önemlidir. Esneklik; affetmek, özür dilemek, teşekkür etmek, tevazu sahibi olmak gibi güzel ahlaki sıfatlarla bütünleşirse anlamlı olur. Yoksa esneklik pısırık olmak değildir.
Çocuğunuzun eleştirel düşünme becerileri de önemlidir. Bu doğrultuda aşağıda verilen makaleyi de okumak isteyebilirsiniz;
Çocuklarda Eleştirel Düşünme Uygulamaları
Kaynaklar
https://www.todaysparent.com/family/parenting/how-to-build-your-childs-self-esteem/
https://www.parents.com/toddlers-preschoolers/development/social/boost-your-childs-self-esteem/
https://www.workingmother.com/content/10-tips-helping-your-child-build-self-confidence